const و اشاره گرها

همانطور که می دانيد const به برنامه نويس اين امکان را می دهد که مقدار يک متغير را که از نوع const تعريف شده است ، در طول برنامه نتوان تغيير داد . داده هايی که توسط اشاره گرها به توابع ارسال می شوند ، داخل تابع قابل تغيير می باشند و ممکن است نا خواسته تغيير يابند . برای جلوگيری از تغييرات نا خواسته ، آنها را به صورت ثابت به تابع ارسال می کنيم . به برنامه زير توجه کنيد :

void f( const int * ); // prototype

int main()

  int y;

  f( &y ); // f attempts illegal modification

  return 0;

// xPtr cannot modify the value of the variable

// to which it points

void f( const int *xPtr )

  *xPtr = 100; // error: cannot modify a const object

برنامه فوق هنگام کامپايل شدن پيغام خطايی مبنی بر اينکه داده ثابت قابل تغيير نمی باشد را خواهد داد .

همانطور که مشاهده می کنيد برای ارسال آرگومان توسط اشاره گر به صورت ثابت به تابع از دستور const int *xptr استفاده کرديم . و در تابع هنگام تغيير مقدار اشاره گر ثابت با پيغام خطا مواجه شديم .

يکی ديگر از کاربردهای const همراه اشاره گرها ، ايجاد اشاره گر ثابتی به داده ای غير ثابت می باشد . چنين اشاره گری همواره به يک خانه حافظه اشاره می کند و نمی توان آن را به خانه حافظه ديگری اشاره داد ولی می توان داده داخل همان خانه حافظه را تغيير داد . به برنامه زير توجه کنيد :

int main()

  int x, y;

  // ptr is a constant pointer to an integer that can

  // be modified through ptr, but ptr always points

  // to the same memory location.

  int * const ptr = &x;

  *ptr = 7; // allowed: *ptr is not const

  ptr = &y; // error: ptr is const;

            //        cannot assign new address

  return 0;

برنامه فوق هنگام کامپايل شدن پيغام خطايی می دهد ، مبنی بر اينکه به اشاره گر ثابت آدرس جديدی را نمی توان نسبت داد .

در برنامه فوق توسط دستور int * const ptr=&x; اشاره گر ptr به آدرس متغير x اشاره خواهد کرد و چون از نوع ثابت تعريف شده است نمی تواند به آدرس ديگری اشاره کند اما مقداری را که ptr به آن اشاره می کند قابل تغيير است لذا با اجرای دستور ptr=7* خطايی رخ نمی دهد و مقدار متغير x برابر 7 می شود ولی با اجرای دستور ptr=&y می خواهيم اشاره گر به متغير y اشاره کند و از آنجايی که ptr تنها بايد به x اشاره کند با پيغام خطا مواجه می شويم .

کاربرد ديگری از const همراه اشاره گرها ، ايجاد اشاره گر ثابتی به داده ای ثابت می باشد . چنين اشاره گری همواره به يک خانه حافظه اشاره می کند و از طريق اين اشاره گر نيز نمی توان داده داخل آن خانه حافظه را تغيير داد . به برنامه زير توجه کنيد :

#include <iostream.h>

int main()

  int x = 5, y;

  // ptr is a constant pointer to a constant integer.

  // ptr always points to the same location;

  // the integer at that location cannot be modified.

  const int *const ptr = &x;

  cout << *ptr << endl;

  *ptr = 7; // error: *ptr is const;

            //        cannot assign new value

  ptr = &y; // error: ptr is const;

            //        cannot assign new address

  return 0;

هنگام کاپايل کردن برنامه فوق با پيغام خطايی مبنی بر اينکه مقدار اشاره گر و آدرس اشاره گر را نمی توان تغيير داد ، مواجه می شويم .

در برنامه فوق توسط دستور const int * const ptr = &x; آدرس و مقدار اشاره گر ptr از نوع ثابت تعريف شده لذا هنگام تغيير مقدار خانه ای از حافظه که ptr به آن اشاره می کند توسط دستور *ptr = 7; با پيغام خطا مواجه می شويم و نيز هنگام تغيير آدرسی که ptr با آن اشاره می کند توسط دستور ptr = &y; پيغام خطای ديگری دريافت می کنيم .